- Αγία Ελένη
- I
Νησί (122 τ. χλμ.) στον νότιο Ατλαντικό, περίπου 1.900 χλμ. δυτικά των αφρικανικών ακτών (15° 55΄ Ν πλάτος, 5° 42΄ Α μήκος), που αποτελεί υπερπόντια κτήση της Μεγάλης Βρετανίας. Έχει περίπου 6.000 κατ., κυρίως νέγρους και μιγάδες. Πρωτεύουσά της είναι το Τζέιμσταουν (2.000 κάτ.). Το σχήμα της είναι σχεδόν ορθογώνιο με 17 χλμ. μήκος και περίπου 10 χλμ. πλάτος. Ηφαιστειογενής, αποτελείται από έναν γυμνό όγκο (μέγιστο ύψος 818 μ.) σκοτεινού χρώματος, υπόλειμμα παλαιού και τεράστιου ηφαιστείου, που κατά μεγάλο μέρος είναι βυθισμένο στη θάλασσα. Οι ακτές της, απότομες και βραχώδεις, ελάχιστα προσφέρονται για προσέγγιση. Έχει λίγα δέντρα και τα καλλιεργήσιμα τμήματα του εδάφους είναι πολύ μικρά. Οι κάτοικοι ζουν από τα προϊόντα της γης (πατάτες, χορταρικά, λινάρι) και από την κτηνοτροφία, το ψάρεμα και τη βιοτεχνία υφαντών και σχοινιών.Την ανακάλυψε το 1502 ο Πορτογάλος Γιοάο ντα Νόβα Κοστέλα, το 1561 την κατέλαβαν οι Ολλανδοί, έως το 1633 τη χρησιμοποίησε η Εταιρεία των Ανατολικών Ινδιών και από το 1834 αποτελεί βρετανική αποικία. Η πρωτεύουσα Τζέιμσταουν, όπου εδρεύει ο Βρετανός κυβερνήτης, ήταν σημαντικός σταθμός για τα πλοία που έκαναν τον περίπλου της Αφρικής, έως την εποχή που ανοίχτηκε η διώρυγα του Σουέζ. Ονομαστό είναι το χωριό Λόνγκγουντ στο εσωτερικό του νησιού, γιατί εκεί έζησε εξόριστος τα έξι τελευταία χρόνια της ζωής του ο Μέγας Ναπολέων: από το 1815 μετά την ήττα του στο Βατερλό, έως τον θάνατό του το 1821.Από την Α.Ε. εξαρτώνται διοικητικά το ηφαιστειογενές νησί της Αναλήψεως (Ascension), 1.200 χλμ. ΒΔ, με 400 κατ., 88 τ. χλμ. έκταση και πρωτεύουσα το Τζόρτζταουν καθώς και το νησιωτικό σύμπλεγμα Τριστάν ντα Κούνια, 3.000 χλμ. Ν της Α.Ε. και 2.800 χλμ. Δ του ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας. Από το σύμπλεγμα αυτό κατοικείται μόνο το ομώνυμο νησί: έχει περίπου 250 κατοίκους, που ασχολούνται κυρίως με την καλλιέργεια πατάτας και έκταση 98 τ. χλμ. Τα άλλα ακατοίκητα νησιά είναι: Ιναξέσιμπλ (10 τ. χλμ.), Νάιτινγκεϊλ (2 τ. χλμ.) και Γκοφ (75 τ. χλμ.).Νησί (122 τ. χλμ.) στον νότιο Ατλαντικό, περίπου 1.900 χλμ. δυτικά των αφρικανικών ακτών (15° 55΄ Ν πλάτος, 5° 42΄ Α μήκος), που αποτελεί υπερπόντια κτήση της Μεγάλης Βρετανίας. Έχει περίπου 6.000 κατ., κυρίως νέγρους και μιγάδες. Πρωτεύουσά της είναι το Τζέιμσταουν (2.000 κάτ.). Το σχήμα της είναι σχεδόν ορθογώνιο με 17 χλμ. μήκος και περίπου 10 χλμ. πλάτος. Ηφαιστειογενής, αποτελείται από έναν γυμνό όγκο (μέγιστο ύψος 818 μ.) σκοτεινού χρώματος, υπόλειμμα παλαιού και τεράστιου ηφαιστείου, που κατά μεγάλο μέρος είναι βυθισμένο στη θάλασσα. Οι ακτές της, απότομες και βραχώδεις, ελάχιστα προσφέρονται για προσέγγιση. Έχει λίγα δέντρα και τα καλλιεργήσιμα τμήματα του εδάφους είναι πολύ μικρά. Οι κάτοικοι ζουν από τα προϊόντα της γης (πατάτες, χορταρικά, λινάρι) και από την κτηνοτροφία, το ψάρεμα και τη βιοτεχνία υφαντών και σχοινιών.Την ανακάλυψε το 1502 ο Πορτογάλος Γιοάο ντα Νόβα Κοστέλα, το 1561 την κατέλαβαν οι Ολλανδοί, έως το 1633 τη χρησιμοποίησε η Εταιρεία των Ανατολικών Ινδιών και από το 1834 αποτελεί βρετανική αποικία. Η πρωτεύουσα Τζέιμσταουν, όπου εδρεύει ο Βρετανός κυβερνήτης, ήταν σημαντικός σταθμός για τα πλοία που έκαναν τον περίπλου της Αφρικής, έως την εποχή που ανοίχτηκε η διώρυγα του Σουέζ. Ονομαστό είναι το χωριό Λόνγκγουντ στο εσωτερικό του νησιού, γιατί εκεί έζησε εξόριστος τα έξι τελευταία χρόνια της ζωής του ο Μέγας Ναπολέων: από το 1815 μετά την ήττα του στο Βατερλό, έως τον θάνατό του το 1821.Από την Α.Ε. εξαρτώνται διοικητικά το ηφαιστειογενές νησί της Αναλήψεως (Ascension), 1.200 χλμ. ΒΔ, με 400 κατ., 88 τ. χλμ. έκταση και πρωτεύουσα το Τζόρτζταουν καθώς και το νησιωτικό σύμπλεγμα Τριστάν ντα Κούνια, 3.000 χλμ. Ν της Α.Ε. και 2.800 χλμ. Δ του ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας. Από το σύμπλεγμα αυτό κατοικείται μόνο το ομώνυμο νησί: έχει περίπου 250 κατοίκους, που ασχολούνται κυρίως με την καλλιέργεια πατάτας και έκταση 98 τ. χλμ. Τα άλλα ακατοίκητα νησιά είναι: Ιναξέσιμπλ (10 τ. χλμ.), Νάιτινγκεϊλ (2 τ. χλμ.) και Γκοφ (75 τ. χλμ.).
Ο Ναπολέων στην Αγία Ελένη, όπως εικονίζεται σε ρομαντικό πίνακα της εποχής.II
Απόκρημνες και αφιλόξενες ακτές στο νησί της Αγίας Ελένης, στον Ατλαντικό.Ονομασία δύο οικισμών.1. Πεδινός οικισμός (υψόμ. 50 μ., 636 κάτ.) του νομού Σερρών. Βρίσκεται στην πεδιάδα στα νότια των Σερρών και κοντά στην τεχνητή κοίτη του Στρυμόνα. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Σκουτάρεως.2. Ημιορεινός οικισμός (υψόμ. 400 μ., 227 κάτ.) στην πρώην επαρχία Τροιζηνίας της νομαρχίας Πειραιώς. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Τροιζήνας.
Dictionary of Greek. 2013.
